|
|||
 |
TEPEBAĞ EVLERİ NEDEN KEDERİNE TERKEDİLDİ? | ||
| Nurgül ÇÖLKESEN | |||
| nurgulcolkesen02@gmail.com | |||
Bugün daha çok Tepeba ve Kayalıbağ mahal-erinde ayakta kalabilmiş olan geleneksel Adana evleri, Adana'nın tarihi kent kimliğinin en önemli parçalarından birini oluşturmaktadır. Kerpiç evlerin yerlerini daha dayanıklı ve görkemli kagir ve karkas sistemli 2-3 katlı evler almıştır. “Geleneksel Adana Evleri” veya “Tepebağ Evleri", diğer adıyla “Cumbalıevler” olarak adlandırılan bir yapı tarzı oluşmaya başlamıştır. Tek katlı örneklerine az rastlanan Adana geleneksel konutları genelde iki katlı olarak ele alınmıştır. Bugüne kadar tek kazma vurulmamıştır. Adana’nın göbeği olan Tepebağ evleri çok önceden sit alanı ilan edilmeliydi. Bugün gelinen nokta birçok evler yıkılmaya yüz tutmuş, çoğu betonarmeye dönüşmüştür. Tepebağ evleri tektük kalmıştır. Ne belediye ne de Üniversite buraya bir proje geliştirmemiştir. O yüzden cazibe merkezi haline gelmediği içinde Adana yeter ince turist çekememiştir. Kalesi olmayan tek il Adana’dır. Tepe- bağ höyüğü 7 yıldır kazı çalışmaları yapılmakta ise de, bir arpa boyu yol alamamışlardır. Gelin aşağıda yazıya bir göz atalım.
TEPEBAĞ Adana köklü geçmişi olan bir kent. Tepe- bağ ise Adananın en eski yerleşim alanı olduğu ve 10.000 yıllık tarihi ile ispatlan- makta. Tepebağ halen Seyhan Nehri, Taşköprü, Sabancı Kültür Merkezi, Hilton Oteli, Tarihi arasta ile eskisi ile yeninin birleştiği bir bölge...Tepebağ’ın zenginliklerine ulaşılmalı ve kentimizin kazancı olmalı. Tarihi olmayan binaların yıkımı, kazanılan tarihi dokunun anlamını ortaya çıkaracak olup, daha sonra bu bölge bir Kültür Merkezi yapılabilir. Acık hava müzesi yani ARKEOPARK olarak; bu bölgedeki sokak sağlıklaştırılması, Turizm Karşılama Meydanı, Turizm canlandırılması için Kültür Yolu projeleri yapılması halinde düşünülebilir. TEPEBAĞ HÖYÜĞÜ; Hitit ve Mısır yazılı kaynaklarında Klikya böl- gesinin başkenti ADANİA olduğu düşünülen alanda, günümüzde ise Seyhan ilçesi Tepebağ Mahallesi sınırlarında 27011 sokak da Halen Kültür Ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Genel Müdürlüğü izni ile Adana Müze Müdürlüğünce Bern Ünüversitesi’nden Dr.Deniz Yaşin başkanlığındaki ekip tarafından 2,5 dönüm alanda yapılan Adana Tepebağ Höyük kazıları devam ediyor. Seyhan nehrinin neden olduğu selden korunmak amacıyla şehrin tek yükseltisi olan höyüğe kuru- lan Tepebağ mahallesi’nde yer alan tarihi doku, Orta Çağ, Helenistik, Demir ve Geç Tunç çağları ile Osmanlı döneminde önemli bir ticaret ve yer- leşim yeri olan bölgede 8 bin yıllık tarihi izlere ulaşıl- maktadır. Halen Geç Tunç Çağı’na kadar bir süreç tespit edilmiştir. Kazıda Adana bölgesi için bir ilk olan KATİP MÜHRÜ bulunmuştur. Ayrıca Demir Çağın’na M.Ö.7.Yüzyıla tarihlendirilen MISIR MÜHRÜ tespit edilmiştir. Tamamlandığında Teğebağ Höyüğü ‘’Arkeopark’’ olacak olup, kazılar 2013 yılından bu yana sis- temli olarak sürdürülmektedir. TEPEBAĞ EVLERİ;
Adana Tepebağ bölgesi tarihi kent merkezini oluş- turan en önemli bölgesi konumunda olup, ilk yer- leşim yeridir. Taşköprü’yü geçince karşınıza gelen Abidinpaşa Caddesi, kentin en eski ve düz olarak uzanan tek caddesi... İlerlediğiniz de Av.Turan Arun sokağa ulaşıyor ve buradan itibaren Tepebağ’a geleneksel tarihi Adana Evlerinin dünyasında buluyorsunuz kendinizi. Dar sokaklardaki cumbalı, görkemli evleri gördüğünüzde zaman kavramını kaybeder, dünü, bugünü, gele- ceği aynı zaman diliminde yaşadığınızı fark edersiniz. Tepebağ evlerinin hikayesi Ramazanoğlu Halit Bey tarafından 1945 yılında yaptırılmış olan konak ile başladığı söylenir. Günümüzde de daha çok Tepebağ ve Kayalıbağ mahallelerinde ayakta kalabilmiş olan geleneksel Adana Evleri, kent kimliğini en önemli parçalarını oluştururken koca bir tarihi anlatmak istercesine hüzünlü aynı zamanda saygılı bir yorgunluk ile karşılar ziyaretçilerini. Şehrin Ermeni Mimarisi’ni taşıyan kon- aklar, taş okulları ile Adana’nın kimliğini oluşturup tarihe örnek oluşturmuştur. ADANA’NIN KİMLİĞİ; Geçmişte nüfusun çoğunluğunu oluştu- ran Türkmen ve Yörüklerin 19. Y.Yıla kadar konar-göçer olarak yaşamaları ve Seyhan Nehri kenarında yer alan yapıların su taşkınları ile sürekli yıkılması nedeni ile Adana Kenti mimarisi fazla gelişememiştir. Seyhan Nehrinin ıslahı ve bölgede pamuk üretiminin gelişmesi ile sanayileşme sayesinde şehir hızla gelişme sürecine girmiştir. Dolayısı ile Adana’da ekonomiye paralel olarak mimari de etk- ilenmiştir. Ve ‘’Geleneksel Adana Evleri’ ’veya ‘’Tepebağ ‘’Evleri’’ olarak bilinen bir yapı tarzı oluşmaya başlamıştır. Tepebağ’ bölgesinde yapılanma dar ve kıvrımlı sokaklar üzerinde, oldukça küçük parsellerde bitişi nizamda inşaa edilmiş olduğu görülmektedir. Mahallede çıkmaz sokaklar oldukça fazladır. Daha sonra 19. Ve 20.Y.Yıl başlarında mimari biçimleniş sokak-yapı ve avlu-parsel il- işkileri, parsel büyüklüğü ve kullanımı, çatı biçimleri oldukça far lılaşmıştır. Yükseklik artmış, avlu kullanımı kaldırılmıştır.
Kentte farklı din ve kültürlerin etkileşimi de konut mimarisinde çeşitlilik ortaya çıkarmıştır. Bu çeşitlilik cephe ve plan topolojilerinde de farklılık- ları izlemek mümkündür. Yapıların Çevre ile ilişkisi ve Mekan Kurgusu Adana kentinin esen rüzgarları ala- bilecek hava sirkülasyonu ve nem, sıcak hava dalgası konumları ile ilişkilendiril- erek yapılmıştır. işkili kullanılmış olduğu gözlenmekte- dir. Yapı kompleksinin sokak ile kesiştiği noktada zemin kat boşaltılmış kemer üstü örtülü açıklıklar ve yüksek ahşap kirişili tavanlı kabaltı oluşturularak geçmişteki özgün karakter halen muhafaza edilmekte. Taşınmazlarda tavan ve döşeme ahşap lambri tarzında ve ahşap kirişler şek- linde detay- landırılmıştır. Devam edecek
|
|||
| Etiketler: TEPEBAĞ, EVLERİ, NEDEN, KEDERİNE, TERKEDİLDİ?, | |||
|
16-04-2024
LES BENJAMINS ADANA’DA İLK POP-UP MAĞAZASINI AÇTI
Güncelleme: 06.07.2022
Bu modül kullanıcı tarafından yönetilir, ister kod girilir ister iframe ile içerik çekilir. Toplamda kullanıcı 5 modül ekleme hakkına sahiptir, bu modül dahil tüm sağdaki modüller manuel olarak sıralanabilir.
Anasayfa